"Στρατηγικές Στάθμευσης και Ανάπλασης για Αθήνα, Πειραιά, Νίκαια & Κερατσίνι κ.ο.κ..: Από την Υπογειοποίηση έως την Ενεργειακή Αναβάθμιση"

Με διορατικότητα, αίσθημα ευθύνης και κατάλληλη στελέχωση, μπορεί να ξεκινήσει ένα ουσιαστικό σχέδιο βελτίωσης της ποιότητας διαμονής, αντί μιας απλής πολιτικής "αβλαβούς διέλευσης της κάθε δημοτικής αρχής". Η αρχή πρέπει να γίνει άμεσα, με στόχο σε δέκα χρόνια να έχουν επιτευχθεί τα πρώτα σημαντικά αποτελέσματα. Αυτό που απαιτείται δεν είναι τόσο ο μεγάλος κόπος, αλλά ο κατάλληλος τρόπος και πολιτικοί άρχοντες που διαθέτουν διορατικότητα και πραγματική κατανόηση των ζητημάτων και των επιπτώσεών τους στην καθημερινότητα.

1. Λύσεις Στάθμευσης και Κοστολόγηση

α) Υπογειοποίηση Πλατειών και Κεντρικών Χώρων

• Λύση: Δημιουργία υπόγειων χώρων στάθμευσης σε πλατείες και κεντρικούς δημόσιους χώρους.
• Κοστολόγηση: Το κόστος κατασκευής ενός υπόγειου χώρου στάθμευσης κυμαίνεται από 10.000€ έως 20.000€ ανά θέση, ανάλογα με το βάθος και τη χωρητικότητα. Για παράδειγμα, η υπογειοποίηση μιας πλατείας με 200 θέσεις θα απαιτούσε περίπου 2-4 εκατομμύρια ευρώ.
• Χρηματοδότηση: Ευρωπαϊκά προγράμματα (π.χ. Ταμείο Ανάκαμψης), ιδιωτικές επενδύσεις μέσω ΣΔΙΤ, και τοπικοί πόροι από δημοτικά τέλη. ΣΔΙΤ μπορεί να καλύψει έως και το 70% του κόστους, με τον δήμο να εκμεταλλεύεται το χώρο μετά τη λήξη της σύμβασης.

β) Δήμευση ή Απαλλοτρίωση Οικοπέδων

• Λύση: Αγορά και απαλλοτρίωση μικρών ή μεγάλων οικοπέδων εντός των πυκνοκατοικημένων περιοχών για τη δημιουργία πολυώροφων πάρκινγκ.
• Κοστολόγηση: Το κόστος αγοράς οικοπέδων κυμαίνεται ευρέως, αλλά το κόστος κατασκευής πολυώροφου χώρου στάθμευσης με 100 θέσεις μπορεί να φτάσει τα 2-3 εκατομμύρια ευρώ.
• Χρηματοδότηση: Χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και ευρωπαϊκά προγράμματα βιώσιμης ανάπτυξης (ΕΣΠΑ), σε συνδυασμό με δημοτικά τέλη και έσοδα από την ελεγχόμενη στάθμευση.

γ) Πώληση Θέσεων σε Ιδιώτες

• Λύση: Δημιουργία χώρων στάθμευσης με δυνατότητα πώλησης συγκεκριμένων θέσεων σε ιδιώτες. Οι θέσεις αυτές θα λειτουργούν ως επένδυση και θα είναι ιδιόκτητες και μεταβιβάσιμες.
• Κοστολόγηση: Ανά θέση, το κόστος κυμαίνεται γύρω στις 20.000€ και οι θέσεις θα μπορούσαν να πωληθούν αντίστοιχα για την κάλυψη των δαπανών.
• Χρηματοδότηση: Αυτοχρηματοδότηση με πώληση θέσεων και συνδυασμός με ΣΔΙΤ για κάλυψη λειτουργικών εξόδων και συντήρησης.

δ) Υποχρεωτική Δημιουργία Δύο Θέσεων Στάθμευσης Ανά Διαμέρισμα στις Νέες Οικοδομές

• Λύση: Καθιέρωση κανονιστικής υποχρέωσης για την πρόβλεψη τουλάχιστον δύο θέσεων στάθμευσης ανά διαμέρισμα σε όλες τις νέες οικοδομές.

  Κίνητρα και Κυρώσεις:
  - Παροχή κινήτρων (όπως αυξημένος συντελεστής δόμησης ή φορολογικές ελαφρύνσεις) σε οικοδομές που συμμορφώνονται.
  - Κύρωση: Μείωση του συντελεστή δόμησης ή/και περιορισμοί στην έκδοση οικοδομικής άδειας για όσες δεν πληρούν την υποχρέωση. Στόχος είναι η ενθάρρυνση της συμμόρφωσης από την πλευρά των κατασκευαστών και η εξασφάλιση επαρκούς χώρου στάθμευσης στα αστικά κέντρα.

  Παραδείγματα: Πόλεις όπως η Σιγκαπούρη εφαρμόζουν αυστηρά πρότυπα στάθμευσης, επιβάλλοντας ελάχιστο αριθμό θέσεων ανά κατοικία για την αποσυμφόρηση των δημόσιων χώρων.

2. Χρηματοδότηση Μέσω Προγραμμάτων

α) Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF)

• Επενδύσεις σε υποδομές βιώσιμης ανάπτυξης είναι επιλέξιμες στο RRF, με ποσοστά χρηματοδότησης που αγγίζουν το 70-80% του κόστους κατασκευής για πράσινα έργα στάθμευσης.

β) Πρόγραμμα ΕΣΠΑ 2021-2027

• Καλύπτει υποδομές και ενίσχυση βιώσιμης κινητικότητας και αναμένεται να καλύπτει 50-70% του κόστους έργων που συμβάλλουν στη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης.

γ) Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)

• Οι χώροι στάθμευσης μπορούν να κατασκευαστούν μέσω ΣΔΙΤ, όπου ιδιωτικές εταιρείες αναλαμβάνουν το κόστος κατασκευής και συντήρησης και διαχειρίζονται τα έσοδα για ορισμένη χρονική περίοδο (20-30 έτη). Με αυτόν τον τρόπο μειώνεται το άμεσο κόστος για τον δήμο.

δ) Δημοτική Φορολογία και Τέλη Στάθμευσης

• Επέκταση ζωνών ελεγχόμενης στάθμευσης, με ηλεκτρονική παρακολούθηση μέσω εφαρμογών. Τα έσοδα από τη στάθμευση μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τα ταμεία των δήμων, με αναλογική αύξηση για επιχειρησιακές περιοχές και με εξασφαλισμένη επανεπένδυση των εσόδων σε νέα έργα.

3. Παραδείγματα Διεθνών Πρακτικών

• Βαρκελώνη, Ισπανία: Επέκταση υπογείων πάρκινγκ με υποχρεωτική συμμετοχή των ιδιοκτητών κατοικιών σε επιδοτούμενα προγράμματα.

• Παρίσι, Γαλλία: Πεζοδρομήσεις σε συνδυασμό με υπόγεια πάρκινγκ σε πολυσύχναστες πλατείες και ελεγχόμενη στάθμευση μέσω εφαρμογών, με έσοδα επενδυμένα για τη συντήρηση των υποδομών.

• Σιγκαπούρη: Αυστηρή εφαρμογή θέσεων στάθμευσης ανά μονάδα κατοικίας και κίνητρα για τη χρήση δημόσιων συγκοινωνιών, συνδυασμένη με ηλεκτρονικό σύστημα ελεγχόμενης στάθμευσης.

4. Συμπέρασμα και Προτάσεις

Η υλοποίηση ενός ρεαλιστικού σχεδίου στάθμευσης σε Αθήνα και Πειραιά προϋποθέτει:

• Συνδυασμό υπογειοποίησης, δήμευσης χώρων και επιδοτούμενων έργων στάθμευσης σε πολυκατοικίες.
• Χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά κονδύλια και ΣΔΙΤ, με αποδοτική διαχείριση των δημοτικών τελών.
• Θεσμοθέτηση υποχρεωτικών κανονισμών για νεόδμητες οικοδομές ώστε να περιλαμβάνουν επαρκείς θέσεις στάθμευσης.

• Για άμεσες δράσεις:

  • Συστηματική περισυλλογή εγκαταλελειμμένων οχημάτων: Άμεσος εντοπισμός και απομάκρυνση των εγκαταλελειμμένων οχημάτων, που καταλαμβάνουν πολύτιμες θέσεις στάθμευσης και επιβαρύνουν την εικόνα της πόλης.

  • Οριοθέτηση ειδικών θέσεων για μοτοσυκλέτες: Καθορισμός θέσεων στις γωνίες των δρόμων αποκλειστικά για μοτοσυκλέτες, εξοπλισμένων με συστήματα αντικλοπής και ασφάλισης, για την εξασφάλιση της νομιμότητας και της προστασίας τους.

  • Απαγόρευση κατάληψης θέσεων από οχήματα εκτός ορίων (όπου χρειάζεται και υπάρχει μεγάλη παραβατικότητα σταδιακά θα διαγραμμίζονται και θα ελέγχονται)!: Αυστηρή τήρηση των κανόνων στάθμευσης, απαγορεύοντας τη χρήση θέσεων αυτοκινήτων από μοτοσυκλέτες ή άλλα μέσα, εξασφαλίζοντας διαθεσιμότητα για όλους.

Έτσι, μπορεί να επιτευχθεί μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και αισθητική αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, βελτιώνοντας τη συνολική ποιότητα ζωής.

Συντάκτης: Αστερίου Σταμάτης

Η αποχή από την πολιτική της απογοήτευσης δεν είναι απλά μια επιλογή, είναι μια συνειδητή απόφαση. Ζούμε την ''αβλαβής διέλευσης της πολιτικής του σήμερα''. Η μοιρολατρία σαφώς δεν είναι λύση. Όσοι πιστεύουν ότι τα πράγματα θα αλλάξουν από μόνα τους, ας κοιτάξουν γύρω τους.

Η σιωπή μας σκοτώνει. Αν δεν αντιδράσουμε, γινόμαστε συνένοχοι. Η πολιτική είναι πεδίο μάχης (με αμοιβή πλέον). Ας αναλάβουμε δράση και ας σταματήσουμε να είμαστε θεατές με τις σωστές επιλογές μας. Είναι καιρός να σηκωθούμε και να απαιτήσουμε το αυτονόητο: μια ζωή με νόημα.