"Αφαλάτωση και Τεχνητή Βροχή: Λύσεις στην Λειψυδρία ή Παραμύθια με Δράκους;

 

Λειψυδρία και η Προοπτική της Αφαλάτωσης

Συντάκτης Αστερίου Σταμάτης 

Η λειψυδρία αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 21ου αιώνα, ιδίως σε περιοχές με ξηρά κλίματα και ανεπαρκείς υδάτινους πόρους. Η κλιματική αλλαγή, η αύξηση του πληθυσμού, η αστικοποίηση και η αύξηση των αναγκών για γεωργική και βιομηχανική χρήση νερού συμβάλλουν στην επιδείνωση του προβλήματος. Η αφαλάτωση, δηλαδή η διαδικασία αφαίρεσης αλατιού και άλλων ανόργανων υλικών από το θαλασσινό νερό ή από υφάλμυρα νερά, προτείνεται ως μια βιώσιμη λύση για την κάλυψη των αναγκών πόσιμου νερού.

Ποσότητα Νερού που Παράγει Μια Μέση Μονάδα Αφαλάτωσης

Η απόδοση μιας μονάδας αφαλάτωσης εξαρτάται από το μέγεθος και την τεχνολογία που χρησιμοποιείται. Μια μέση μονάδα αφαλάτωσης μπορεί να παράγει από 10.000 έως 30.000 κυβικά μέτρα πόσιμου νερού ημερησίως. Μεγαλύτερες μονάδες, όπως αυτές που λειτουργούν στη Μέση Ανατολή, μπορούν να παράγουν έως και 500.000 κυβικά μέτρα την ημέρα. Για παράδειγμα, η μονάδα αφαλάτωσης στην πόλη Jebel Ali στο Ντουμπάι είναι μια από τις μεγαλύτερες στον κόσμο και μπορεί να παράγει έως και 682.000 κυβικά μέτρα νερού καθημερινά.

Μήπως κάποιοι αναγάγουν την πρόβλεψη σε εργαλείο παραγωγής,?https://www.in.gr/2024/08/14/in-science/perivallon-b-science/giati-ispania-ependyei-mazika-se-monades-afalatosis-nerou/

Κάποιοι ακολουθούν λάθος πορεία, ενώ άλλοι γίνονται το αδύναμο σημείο στη λογική..  https://www.kefaloniapress.gr/topika/apopseis-topika/article/701473/leipsydria-anti-gia-afalatoseis-kanoyn-geotriseis-lathi-dekaetion/

Κόστος Αφαλάτωσης

Το κόστος αφαλάτωσης ποικίλλει ανάλογα με την τεχνολογία που χρησιμοποιείται, την τοποθεσία της μονάδας και την ποιότητα του εισερχόμενου νερού. Σε γενικές γραμμές, το κόστος παραγωγής πόσιμου νερού μέσω αφαλάτωσης κυμαίνεται από 0,50 έως 1,50 ευρώ ανά κυβικό μέτρο. Για παράδειγμα, η μέθοδος της αντίστροφης όσμωσης (RO) είναι η πιο κοινή και οικονομική τεχνική, με κόστος που συνήθως κυμαίνεται γύρω από τα 0,60 έως 0,90 ευρώ ανά κυβικό μέτρο. Σε περιοχές με υψηλότερη ζήτηση ή δυσκολότερες συνθήκες, το κόστος μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει το 1,50 ευρώ ανά κυβικό μέτρο.

Πλεονεκτήματα της Αφαλάτωσης

1. Απεριόριστη Πηγή Νερού: Η θάλασσα καλύπτει το 71% της επιφάνειας της Γης, και η αφαλάτωση προσφέρει μια σχεδόν ανεξάντλητη πηγή νερού.
2. Ανεξαρτησία από Κλιματικές Συνθήκες: Οι μονάδες αφαλάτωσης δεν εξαρτώνται από τις βροχοπτώσεις ή άλλες κλιματικές συνθήκες, καθιστώντας τις μια αξιόπιστη πηγή νερού.
3. Υψηλή Ποιότητα Νερού: Το νερό που παράγεται μέσω αφαλάτωσης είναι εξαιρετικά καθαρό και απαλλαγμένο από επιβλαβείς ουσίες. *

Μειονεκτήματα της Αφαλάτωσης

1. Υψηλό Κόστος Ενέργειας: Η αφαλάτωση απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας, αυξάνοντας έτσι το κόστος της διαδικασίας και το αποτύπωμα άνθρακα. (Στην Ελλάδα θα μπορούσε να εγκατασταθεί φωτοβολταϊκό πάρκο δίπλα από τη μονάδα για μετριασμό της απαιτούμενης ενέργειας).
2. Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις: Η απόρριψη του συμπυκνωμένου αλατιού (άλμης) πίσω στη θάλασσα μπορεί να προκαλέσει ζημιές στα θαλάσσια οικοσυστήματα.
3. Υψηλό Αρχικό Κόστος Εγκατάστασης: Η κατασκευή και εγκατάσταση μιας μονάδας αφαλάτωσης απαιτεί σημαντικές επενδύσεις, οι οποίες μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο για λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές.

Τεχνητή Βροχή: Μέθοδος, Αποτελεσματικότητα και Εφαρμογή στην Ελλάδα

Η τεχνητή βροχή, γνωστή και ως "cloud seeding", είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιείται για να αυξήσει τις βροχοπτώσεις μέσω της σκόπιμης τροποποίησης του καιρού. Η διαδικασία περιλαμβάνει τον ψεκασμό σύννεφων με χημικά όπως ιωδιούχο άργυρο ή χλωριούχο νάτριο, τα οποία ενθαρρύνουν τη συμπύκνωση υδρατμών και, κατά συνέπεια, την πτώση βροχής.

Μέθοδος Τεχνητής Βροχής

1. Επιλογή Σύννεφων: Εντοπίζονται σύννεφα που έχουν την κατάλληλη δομή και υγρασία για την πρόκληση βροχής.
2. Ψεκασμός Χημικών Ουσιών: Οι χημικές ουσίες, όπως το ιωδιούχο άργυρο, απελευθερώνονται στο επιλεγμένο σύννεφο είτε μέσω αεροπλάνων είτε από επίγεια κανόνια.
3. Συμπύκνωση και Πτώση Βροχής: Οι ουσίες αυτές δρουν ως πυρήνες συμπύκνωσης, ενισχύοντας τη διαδικασία δημιουργίας σταγονιδίων νερού, τα οποία ενώνονται και τελικά πέφτουν με τη μορφή βροχής.

Ποσοστό Επιτυχίας και Κόστος

Η αποτελεσματικότητα της τεχνητής βροχής ποικίλλει ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες, την ποιότητα των σύννεφων και την ποσότητα των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται. Στις καλύτερες περιπτώσεις, το ποσοστό επιτυχίας μπορεί να φτάσει έως και το 30% επιπλέον βροχοπτώσεων σε σχέση με το φυσιολογικό. Ωστόσο, σε λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες, η επιτυχία μπορεί να είναι πολύ μικρότερη.

Το κόστος της τεχνητής βροχής επίσης ποικίλλει. Μια τυπική εφαρμογή μπορεί να κοστίσει από 20.000 έως 60.000 ευρώ ανά ώρα πτήσης αεροπλάνου, ανάλογα με την έκταση της περιοχής και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται. Το συνολικό κόστος μιας εκστρατείας τεχνητής βροχής μπορεί να ανέλθει σε εκατομμύρια ευρώ.

Εφαρμογή και Αποτελέσματα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, η τεχνική βροχής έχει δοκιμαστεί στο παρελθόν σε περιοχές όπως η Θεσσαλία και η Μακεδονία, κυρίως με σκοπό την ενίσχυση των γεωργικών καλλιεργειών. Οι πρώτες δοκιμές έγιναν τη δεκαετία του 1980 με ανάμεικτα αποτελέσματα. Παρά το ότι υπήρξε μια αύξηση των βροχοπτώσεων σε κάποιες περιπτώσεις, η συνολική επιτυχία των εφαρμογών δεν ήταν σταθερά υψηλή, και η διαδικασία συχνά αμφισβητείται για την αποτελεσματικότητά της.

Επιπτώσεις και Ανάλυση Κόστους - Οφέλους

Η χρήση της τεχνητής βροχής ενέχει περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Η απελευθέρωση χημικών ουσιών στην ατμόσφαιρα μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες επιδράσεις στα οικοσυστήματα και την ανθρώπινη υγεία, ενώ οι περιβαλλοντικές συνέπειες της χρήσης ιωδιούχου αργύρου είναι ακόμα υπό μελέτη. Από οικονομικής άποψης, αν η τεχνητή βροχή εφαρμοστεί σε μεγάλες εκτάσεις με στόχο την ενίσχυση της γεωργικής παραγωγής, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των αποδόσεων των καλλιεργειών, όμως το υψηλό κόστος παραμένει αποτρεπτικός παράγοντας.

Εφαρμογή της Τεχνητής Βροχής στην Ελλάδα: Μια Πιο Εστιασμένη Προσέγγιση

Η Ελλάδα, ως χώρα με ποικιλία κλιματικών συνθηκών, μπορεί να επωφεληθεί από μια πιο στοχευμένη προσέγγιση στην εφαρμογή της τεχνητής βροχής. Για παράδειγμα, σε περιοχές όπου η γεωργική παραγωγή εξαρτάται από τις βροχοπτώσεις, όπως η Θεσσαλία ή η Πελοπόννησος, η τεχνητή βροχή μπορεί να εφαρμοστεί κατά τη διάρκεια κρίσιμων περιόδων καλλιέργειας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να συνοδευτεί από ενδελεχή ανάλυση κόστους-οφέλους, ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα πλεονεκτήματα υπερβαίνουν τα μειονεκτήματα, και να εξεταστεί η συνεργασία με άλλες τεχνολογίες, όπως οι συστήματα άρδευσης και η εξοικονόμηση νερού.

Η μέθοδος της τεχνικής βροχής ή cloud seeding εφαρμόζεται συστηματικά σε πολλές χώρες παγκοσμίως, κυρίως σε περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα λειψυδρίας ή που έχουν ανάγκη από αυξημένες βροχοπτώσεις για γεωργικούς ή ενεργειακούς λόγους. Ακολουθούν μερικές από τις χώρες που χρησιμοποιούν συστηματικά την τεχνική αυτή, μαζί με αναφορές στα αποτελέσματα που έχουν επιτύχει:

1. Κίνα

Η Κίνα είναι ένας από τους μεγαλύτερους χρήστες της τεχνικής βροχής παγκοσμίως. Η χώρα έχει επενδύσει σε μεγάλης κλίμακας προγράμματα τροποποίησης καιρού από τη δεκαετία του 1950 και συνεχίζει να τα επεκτείνει. Κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2008 στο Πεκίνο, η Κίνα χρησιμοποίησε την τεχνική βροχής για να διασφαλίσει καθαρό ουρανό κατά τη διάρκεια των αγώνων. Η αποτελεσματικότητα των προσπαθειών αυτών παραμένει αντικείμενο συζήτησης, αλλά υπολογίζεται ότι η χώρα αυξάνει τις βροχοπτώσεις κατά 10-20% σε ορισμένες περιοχές.

2. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα

Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) έχουν επενδύσει σημαντικά στην τεχνητή βροχή για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της λειψυδρίας. Το 2021, ανέφεραν επιτυχία στη δημιουργία βροχόπτωσης χρησιμοποιώντας drones που απελευθέρωσαν ηλεκτρικά φορτία στα σύννεφα για να ενισχύσουν τη διαδικασία σχηματισμού σταγόνων νερού. Το πρόγραμμα τους θεωρείται ένα από τα πιο προηγμένα παγκοσμίως και αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων σε ένα από τα πιο ξηρά μέρη της Γης.

3. Ηνωμένες Πολιτείες

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η τεχνητή βροχή χρησιμοποιείται κυρίως στη δυτική περιοχή, όπου οι υδάτινοι πόροι είναι περιορισμένοι. Η πολιτεία της Καλιφόρνιας και άλλες δυτικές πολιτείες έχουν εφαρμόσει την τεχνική βροχής για να αυξήσουν τις χιονοπτώσεις στα βουνά, που στη συνέχεια αυξάνουν την παροχή νερού μέσω της τήξης του χιονιού την άνοιξη. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι οι βροχοπτώσεις μπορούν να αυξηθούν κατά 5-15% σε αυτές τις περιοχές, με τα αποτελέσματα να ποικίλλουν ανάλογα με τις συνθήκες.

 4. Ινδία

Η Ινδία έχει εφαρμόσει την τεχνική βροχής κυρίως σε περιόδους κρίσης νερού, όπως κατά τη διάρκεια της εποχής των μουσώνων όταν οι βροχοπτώσεις είναι κρίσιμες για τις καλλιέργειες. Η χρήση της τεχνικής αυτής έχει επίσης αναπτυχθεί σε περιοχές που πλήττονται από ξηρασία, όπως η πολιτεία του Μαχαράστρα. Αν και τα αποτελέσματα έχουν δείξει κάποια αύξηση στις βροχοπτώσεις, η αποτελεσματικότητα της τεχνικής στην Ινδία εξακολουθεί να αποτελεί θέμα συζήτησης, κυρίως λόγω των μεταβλητών καιρικών συνθηκών.

5. Αυστραλία

Η Αυστραλία έχει επίσης εφαρμόσει την τεχνική βροχής για να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της λειψυδρίας, ιδίως στη νοτιοανατολική περιοχή της χώρας. Τα προγράμματα αυτά έχουν στόχο την αύξηση των βροχοπτώσεων στις γεωργικές περιοχές και τη συμπλήρωση των υδάτινων ταμιευτήρων. Παρά τις μεγάλες επενδύσεις, η αποτελεσματικότητα της τεχνικής στην Αυστραλία έχει αποδειχθεί μεταβλητή, με ορισμένες προσπάθειες να δείχνουν ελάχιστες αυξήσεις στις βροχοπτώσεις.

6. Ρωσία

Η Ρωσία χρησιμοποιεί την τεχνική βροχής κυρίως για σκοπούς τροποποίησης του καιρού σε μεγάλης κλίμακας δημόσιες εκδηλώσεις, όπως στρατιωτικές παρελάσεις. Επιπλέον, η χώρα χρησιμοποιεί την τεχνική αυτή για να αυξήσει τις βροχοπτώσεις σε γεωργικές περιοχές και να μειώσει τον κίνδυνο πυρκαγιών στα δάση.

Πληροφορίες...

1. National Center for Atmospheric Research (NCAR) για τεχνικές βροχής στις ΗΠΑ.

2. World Meteorological Organization (WMO) για παγκόσμιες εφαρμογές της τεχνητής βροχής.

3. Εθνικές κυβερνητικές εκθέσεις από τις χώρες που αναφέρθηκαν, όπως το Κινεζικό Μετεωρολογικό, Υπηρεσίες των ΗΑΕ.

* Για το νερό που προέρχεται από αφαλάτωση, υπάρχει κατάλληλη οικιακή συσκευή που μπορεί να το μετατρέψει σε μεταλλικό νερό. Σε περιπτώσεις μαζικής παραγωγής, το κόστος αυτής της διαδικασίας μπορεί να μειωθεί σε πολύ χαμηλά επίπεδα.

Μασημένη τροφή!

Απλές λύσεις υλοποίησης από Ελληνική τεχνογνωσία: https://hellasjournal.com/2024/08/mia-lisi-gia-tin-afalatosi-oste-na-sothi-i-ellada-apo-tin-lipsidria-bori-i-kipros-i-pio-thermi-ke-xiri-chora-tis-e-e-na-gini-to-protipo-mas/

Κακοδιαχείριση στον υπέρτατο βαθμό...

Παράδειγμα ο βιολογικός καθαρισμός του Ηρακλείου!!

Η Κρήτη αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα με τη διαχείριση του νερού. Παρά το γεγονός ότι η πόλη του Ηρακλείου έχει επάρκεια νερού, πάνω από 35.000 κυβικά μέτρα νερού από το βιολογικό καθαρισμό χύνονται καθημερινά στη θάλασσα, καθώς δεν υπάρχουν τα απαραίτητα δίκτυα για να διοχετευθούν στην ύπαιθρο ή σε αποταμιευτήρες.

Η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού και επενδύσεων σε υποδομές καθιστούν δύσκολη την αξιοποίηση αυτού του πολύτιμου πόρου, επιδεινώνοντας τα προβλήματα λειψυδρίας στην περιοχή.

Αυτή η κατάσταση αντικατοπτρίζει τα χρόνια προβλήματα στον τομέα της διαχείρισης υδάτων και την ανάγκη για άμεσες λύσεις.

Λύσεις υπάρχουν, πολιτική διορατικότητα το ζητούμενο!